Życie współczesnego społeczeństwa skoncentrowane jest na konsumpcji, która spełnia kluczowe funkcje zarówno dla poszczególnych osób, jak i dla całego społeczeństwa. Jest ona ściśle związana z zaspokajaniem osobistych oraz społecznych pragnień i potrzeb, stała się także niejako sposobem na kreowanie, a następnie potwierdzanie sensu życia.

Charakterystyczną cechą współczesnej kultury jest kult ciała, związany z nadmiernym przywiązywaniem wagi do wyglądu zewnętrznego. Panuje moda na stosowanie rozmaitych diet, uprawianie sportów modelujących sylwetkę, dbanie o własny wizerunek nawet za pomocą skalpela.

Ciało ludzkie w dzisiejszych czasach stało się swoistym obiektem przeznaczonym bardziej do oglądania, niż do odczuwania. Stąd nieustanne dążenie do spełniania społecznych wymogów i standardów dotyczących wyglądu zewnętrznego.

Kultura masowa jednocześnie, obok komunikatów związanych z kultem szczupłej sylwetki jako podstawą szczęśliwego życia, wysyła sygnały akcentujące czynność jedzenia jako źródło przyjemności, która należy się każdemu. Tym sposobem, tuż obok coraz to nowych, cudownych diet, można znaleźć przepisy na pyszne dania, opatrzone apetycznymi fotografiami. Tak więc w dzisiejszą rzeczywistość wkomponowanych jest wiele sprzeczności i paradoksów. Ascetyczny model panowania nad własnym ciałem przez nieuleganie słabościom idzie w parze z ciągłym rozbudzaniem pragnień, zachęcaniem do zaspokajania własnych potrzeb.

Na tej płaszczyźnie intensyfikują się uzależnienia związane z zaburzeniami odżywiania się. Ich pożywką jest właśnie kultura popularna, a także moda i charakter rynku konsumenckiego, utrwalanego poprzez media i reklamy. Nie bez znaczenia jest też powstawanie coraz to nowych gabinetów odnowy biologicznej, fitness klubów, siłowni, solariów, ośrodków sportu itp. Producenci prześcigają się w zapełnianiu sklepowych półek produktami typu „light” oraz odchudzającymi preparatami.

Czynniki te występują z jednoczesnymi zaburzeniami obrazu siebie u jednostek, z brakiem akceptacji własnego wyglądu i chęcią dążenia do doskonałości. Problemy emocjonalne związane z funkcjonowaniem w pełnym sprzeczności świecie powodowane są potrzebą spełnienia licznych społecznych oczekiwań oraz wysokimi ambicjami i pragnieniem osiągnięcia sukcesu.

Nałogowe zachowania związane z jedzeniem dotyczą przede wszystkim kobiet, gdyż w dalszym ciągu, pomimo emancypacji, płeć piękna ukazuje swoją tożsamość w dużym stopniu właśnie poprzez wygląd zewnętrzny.

Nieprawidłowe nawyki jedzeniowe, utrwalone w ciągu pewnego okresu czasu, zamieniają się w wielopłaszczyznowe uzależnienie, dotyczące zarówno sposobu, ilości, częstotliwości i jakości przyjmowania pokarmu, jak i emocji i przeżyć. Czynność jedzenia w określony sposób stanowi sposób radzenia (bądź nie radzenia) sobie z przykrymi odczuciami, napięciem, stresem, czy bolesnymi wspomnieniami.

Zaburzenia odżywiania nieustannie ulegają intensyfikacji oraz zróżnicowaniu. Rozwijają się wtedy, gdy jedzenie i waga stają się obsesją i odzwierciedleniem niezaspokojonych potrzeb psychicznych. Można wyróżnić trzy podstawowe grupy:

- zaburzenia specyficzne, czyli te uwzględnione w klasyfikacji DSM IV, takie jak anoreksja czy bulimia
- zaburzenia niespecyficzne, np. zespół gwałtownego objadania się, polegający na przymusowym sięganiu po pożywienie w celu szybkiego zredukowania napięcia nerwowego; ortoreksja, czyli zaburzenie polegające na spożywaniu wyłącznie określonych, produktów zaliczanych do tzw. zdrowej żywności; ustne wydalanie – polegające na żuciu i wypluwaniu dużych ilości pożywienia; czy otyłość
- zaburzenia nieuwzględnione w DSM IV, czyli np. zespół jedzenia nocnego; wilczy apetyt na słodycze, polegający np. na potrzebie zjadania dziesięciu lub nawet większej ilości tabliczek czekolady dziennie lub tzw. anarchia jedzeniowa, objawiająca się ciągłym podjadaniem i nieregularnym spożywaniem produktów, często typu fast food, przy rezygnacji z normalnych, planowych posiłków.

Określone zaburzenie odżywiania, czyli próba regulowania emocji i uczuć za pomocą jedzenia oznacza, iż dana osoba dąży do poprawy nastroju poprzez rytuały związane z jedzeniem, a nie poprzez dokonywanie zmian w nie przynoszących satysfakcji sferach własnego życia. Koncentrowanie się na sposobie przyjmowania pożywienia pozornie porządkuje życiowy chaos, jednak tym samym jest źródłem obsesyjnych myśli, poczucia bezsilności i bezradności, którym towarzyszy system iluzji i zaprzeczenia.