Uzależnienia od środków psychoaktywnych dotyczą wielu różnych obszarów funkcjonowania człowieka:

1. obszaru zdrowia i emocji

W tym zakresie są to:

- permanentne uczucie smutku i poczucie winy

- nieuzasadnione, gwałtowne zmiany nastroju

- brak apetytu, a w następstwie niedożywienie

- tendencja do racjonalizowania problemów dotyczących brania narkotyków

- wzrost tolerancji organizmu na daną substancję

- tzw. "przerwy w życiorysie", czyli luki w pamięci
 

2. obszaru zachowania

Przyjmowanie środków zmieniających świadomość uwidacznia się poprzez:

 

- zmiany osobowości, np. bycie pasywnym, wycofanym, drażliwym

- agresywne zachowania

- myśli oraz próby samobójcze

- prowadzenie pojazdów mechanicznych i wykonywanie innych czynności, kóre pod wpływem działania narkotyku stają się niezwykle ryzykowne i niebezpieczne

 

3. obszaru kontaktów międzyludzkich

Długotrwałe zażywanie narkotyków powoduje:
 

- chaos w życiu rodzinnym i jego destabilizację

- unikanie kontaktów z przyjaciółmi, członkami rodziny

- problemy w związkach partnerskich

- nagminne niedotrzymywanie obietnic i zobowiązań

- rosnącą izolację społeczną

- utratę zainteresowania światem zewnętrznym

- nietolerowanie brania narkotyków przez otoczenie

- zmianę towarzystwa

- to, że branie narkotyku staje się priorytetem

- utratę związków partnerskich, dotychczasowych przyjaźni

4. swery zawodowej lub szkolnej

Niemożność normalnego funkcjonowanie osoby uzależnionej oznacza:

- częste nieobecności w szkole lub miejscu pracy

- niewywiązywanie się z obowiązków

- porzucenie nauki lub utrata pracy

- przychodzenie do pracy lub na zajęcia pod wpływem narkotyku

- utrata ambicji, niemożność poradzenia sobie z odpowiedzialnością 

5. swery finansowej

Konieczność ciągłego kupowania narkotyku wiąże się z:

 

- ograniczeniem przychodów

- kłopotami finansowymi

- utratą pozycji zawodowej

- popadaniem w długi 

- kradzieżami

6. obszaru przestrzegania prawa

Używanie nielegalnych substancji powoduje problemy z prawem i ryzyko:

- zatrzymania przez policję w wyniku używania narkotyków

- ustanowienia nadzoru kuratorskiego

- kary pozbawienia wolności