Na mocy ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r., Nr 10, poz. 55 ze zm.) w pomieszczeniach zakładu pracy obowiązuje generalny zakaz palenia tytoniu.  Art. 5 ust. 1 pkt. 3) tej ustawy informuje, że palenie wyrobów tytoniowych dopuszczalne jest jedynie w pomieszczeniach do tego przeznaczonych, które powinny być odpowiednio w tym celu przystosowane. Pracodawca zobowiązany jest ponadto do wprowadzenia zakazu palenia poza miejscami do tego przeznaczonymi.

 

Podstawowe wymagania, jakie powinny spełniać palarnie są ściśle określone w ustawie, są to m.in.:
 

- konieczność usytuowania palarni w taki sposób, by osoby niepalące nie były narażone na wdychanie dymu tytoniowego

- konieczność zaopatrzenia takiego miejsca w dostateczną liczbę popielniczek, w zależności od liczby osób palących

- palarnia powinna mieć odpowiednie rozmiary - na każdego pracownika najliczniejszej zmiany, który korzysta z palarni, powinno przypadać co najmniej 0,1 m2 powierzchni podłogi, przy czym powierzchnia palarni nie może być mniejsza niż 4 m2

- w takim miejscu należy również zapewnić odpowiednią, tj. przynajmniej dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny

W aktualnym stanie prawnym, popartym przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i Państwową Inspekcję Pracy nie można wprowadzić całkowitego zakazu palenia tytoniu w miejscu pracy. Nakaz wyodrębnienia w zakładzie pracy oddzielnych pomieszczeń palarni wynika z gwarantowanej ustawą ochrony prawa osób niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego, a z powyższego nakazu nie zwalnia pracodawcy wprowadzenie w regulaminie pracy danego zakładu pracy generalnego zakazu palenia tytoniu na terenie zakładu.
 

Obowiązek tworzenia palarni mają wszyscy pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników (nawet w sytuacji, gdy nie zatrudniają oni osób palących). Mają oni bowiem obowiązek zapewnienia pracownikom pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, do których zalicza się również palarnie.

 

Na pracowników, którzy nie respektują ustalonego w zakładzie pracy zakazu palenia w miejscach do tego nieprzeznaczonych, może zostać nałożona kara porządkowa w postaci upomnienia, nagany, a nawet kary pieniężnej, przy czym nie można jej nałożyć po upływie dwóch tygodni od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o naruszeniu porządku przez pracownika i po upływie trzech miesięcy od dnia naruszenia obowiązku pracowniczego. Kara pieniężna za jedno przekroczenie obowiązków przez pracownika nie może być wyższa od kwoty jednodniowego uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia. W przypadku nałożenia kilku kar pieniężnych (za kilka naruszeń) kary te łącznie nie mogą przekraczać dziesiątej części wynagrodzenia, które przypada pracownikowi do wypłaty po dokonaniu potrąceń na ubezpieczenia społeczne idp. Wpływy z takich kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bhp w danym zakładzie pracy.
 

Sankcje za złamanie zakazu palenia mogą być bardziej surowe w przypadku, gdy naruszone zostały podstawowe obowiązki pracownicze, np. dotyczące konieczności przestrzegania ochrony przeciwpożarowej, zdrowia lub życia.

Palacze muszą liczyć się także z tym, że czas przeznaczony na papierosa, który nie przypada na okres kodeksowej przerwy w pracy, nie będzie wliczony im do czasu pracy i w konsekwencji ich wynagrodzenie może zostać odpowiednio obniżone.

 

Brak palarni w budynku firmy (która zatrudnia mniej niż 20 pracowników) nie uprawnia pracowników do palenia w pozostałych zamkniętych pomieszczeniach. Mogą to robić jedynie na terenie otwartym, przestrzegając przepisy bhp i nie narażając niepalących pracowników na negatywne skutki biernego palenia.